อู่หยาจื่อ

๙. วีมํสามุเขน เหตุปฏิรูปกปริคฺคเหน มิจฺฉาทิฏฺฐิ วญฺเจติ.

มิจฉาทิฏฐิ(ความเห็นผิด) ย่อมลวงด้วยการถือเอาเหตุอันสมควร

เหมือนกับว่ามีปัญญาเป็นเครื่องพิจารณา

๘. อตฺตญฺญุตามุเขน อตฺตนิ อปริภเวน มาโน วญฺเจติ.

มานะ(ความสำคัญตน) ย่อมลวงโดยความไม่ดูหมิ่นตน เหมือนกับว่าเป็นผู้รู้จักตน

(เช่น คนมีมานะแต่มักบอกว่าตนไม่มีมานะ หลงในคุณธรรมของตน)

๗. อิฏฺฐานิฏฺฐสมุเปกฺขนมุเขน สมฺโมโห วญฺเจติ.

ความหลงพร้อม(ไม่รู้) ย่อมลวงเหมือนกับว่ามีการวางเฉยต่ออารมณ์

ที่น่าปราถนาและไม่น่าปราถนา (เช่น ไม่รู้ จึงไม่รักหรือไม่ชัง จึงดูเหมือนวางเฉย เพราะรู้สึกเฉยๆ)

๔. วิริยารมฺภมุเขน อุทฺธจฺจํ วญฺเจติ.

อุทธัจจะ(ความฟุ้งซ่าน) ย่อมลวงเหมือนกับว่าเป็นการปรารภความเพียร.


๕. สิกฺขากามตามุเขน กุกฺกุจฺจํ วญฺเจติ.

กุกกุจจะ(ความรำคาญใจ) ย่อมลวงเหมือนกับว่าเป็นผู้ใคร่ในการศึกษา.

๖. อุภยปกฺขสนฺตีรณมุเขน วิจิกิจฺฉา วญฺเจติ.

วิจิกิจฉา(ความลังเลสงสัย) ย่อมลวงเหมือนกับว่ามีการพิจารณาทั้งสองฝ่าย

วัญจกธรรม (ธรรมเป็นเครื่องหลอกลวง) ๓๘ ประการ

๑. อปฺปฏิกูลสญฺญามุเขน กามมจฺฉนฺโท วญฺเจติ.

ความพอใจในกาม ย่อมลวงเหมือนกับว่าเป็นอปฏิกูลสัญญา. (ลวงว่าสะอาด)


๒. ปฏิกฺกูลสญฺญาปฏิรูปตาย พฺยาปาโท วญฺเจติ.

ความพยาบาท ย่อมลวงเหมือนกับว่าเป็นปฏิกูลสัญญา.


๓. สมาธิมุเขน ถีนมิทฺธํ วญฺเจติ.

ถีนมิทธะ(ความท้อถอย ง่วงเหงา) ย่อมลวงเหมือนกับว่าเป็นสมาธิ.