เมื่อสูงอายุ

เมื่อความชรา คือ ธรรมชาติของมนุษย์ซึ่งเป็นสิ่งมีชีวิตชนิดหนึ่ง
เป็นขบวนการซึ่งมีความต่อเนื่องมาตั้งแต่วัยหนุ่มสาว
เมื่อใดก็ตามที่มนุษย์มีอายุยืนยาวขึ้นนั้น
หมายความว่า มนุษย์ผู้นั้นต้องเผชิญกับความเปลี่ยนแปลงตามธรรมชาตินั้นหลีกเลี่ยงไม่ได้

ความเปลี่ยนแปลงที่พบได้ในวัยชรานั้น พบได้หลายด้านอาทิ เช่น


๑. การเปลี่ยนแปลงทางสุขภาพอนามัย

ด้วยอวัยวะที่เสื่อมสลายประสิทธิภาพการทำงานย่อมลดลง
ผู้สูงอายุจึงอาจมีโรคต่าง ๆ ได้ง่ายกว่าคนทั่วไป
โรคเหล่านี้ล้วนมีสาเหตุมาจากความเสื่อมเสียเป็นส่วนใหญ่
ทั้งป้องกันได้และป้องกันไม่ได้ เช่น โรคสมองเสื่อม ข้อเสื่อม
ความดันโลหิตสูง โรคหัวใจ เบาหวาน มะเร็ง
แม้ไม่เป็นโรคประสิทธิภาพในการด้านอื่น ๆ อาจลดลง
เช่น ขี้หลงขี้ลืม คิดช้า ความต้านทานโรคลดลง
การย่อยอาหารลดลง ทำให้เกิดอาการท้องอืดท้องเฟ้อ


๒. การเปลี่ยนแปลงทางด้านจิตใจ

ผู้สูงอายุจะพบกับการสูญเสียในสิ่งต่าง ๆ มากขึ้น
ซึ่งล้วนแต่เป็นขบวนการทางธรรมชาติเกือบทั้งสิ้น
เช่น การสูญเสียสมรรถภาพความแข็งแรงของร่างกาย
สูญเสียคู่ครอง เพื่อนสนิท ญาติ ผู้ใกล้ชิด สูญเสียความเชื่อถือจากผู้อื่น
จากการเกษียณอายุ ญาติมิตร คู่ครอง ลูกหลาน แยกครอบครัวไปอยู่ต่างหาก
บางรายพึ่งตนไม่ได้ ภาวะต่าง ๆ เหล่านี้ ต้องการปรับตัวอย่างมาก
รายที่ไม่สามารถปรับตัวได้ดี จะเกิดโรคต่าง ๆ
เช่น วิตกกังวล หวาดระแวง ซึมเศร้า เป็นต้น
รายที่ปรับตัวได้พอสมควร อาจแสดงด้วย การจู้จี้ขี้บ่น อารมณ์แปรปรวนง่าย


๓. การเปลี่ยนแปลงด้านสังคม

การเกษียณอายุจากงานที่ทำประจำ ความแข็งแรงของร่างกายที่ลดลง
ความเจ็บป่วยจากโรคทางกายและใจ ล้วนทำให้ผู้สูงอายุพึ่งตัวเองได้น้อยลง
การสูญเสียคู่ครอง เพื่อนฝูงในวัยเดียวกัน ทำให้ต้องพึ่งอาศัยลูกหลานมากยิ่งขึ้น
ในภาวะสังคมปัจจุบันซึ่งครอบครัวไทยจำนวนมาก
ต่างแยกเป็นครอบครัวเดียวที่มีขนาดเล็กลง
ทำให้ผู้สูงอายุมีโอกาสถูกทอดทิ้งได้ง่าย


๔. การเปลี่ยนแปลงด้านเศรษฐกิจ

ความสามารถในการหารายได้ลดลง ทำให้ผู้สูงอายุต้องอาศัยเงินทอง
หรือทรัพย์สินที่สะสมมาตั้งแต่วัยหนุ่มสาวเพื่อการดำรงชีวิต
ผู้ที่สะสมทรัพย์สินไว้น้อยหรือไม่ได้สะสม จึงจำเป็นต้องพึ่งพาผู้อื่น
เช่น บุตรหลาน ญาติมิตร โอกาสจะประสพปัญหาจึงมีมาก

การเปลี่ยนแปลงต่าง ๆ เหล่านี้ล้วนเป็นการเปลี่ยนแปลงทางธรรมชาติ
ซึ่งมนุษย์สามารถเรียนรู้และคาดการณ์ได้
การเตรียมตัวเตรียมใจไว้เผชิญความเปลี่ยนแปลงดังกล่าว
ต้องการเรียนรู้และศึกษาจากประสบการณ์ และแหล่งความรู้ต่าง ๆ
จึงเป็นการเตรียมตัวเพื่อการเป็นผู้สูงอายุที่อยู่ดีมีสุข


ธรรมะกับผู้สูงอายุ

ธรรมะรักษา คำว่า ธรรม ในที่นี้ ขอให้ความหมายตามความเห็น
ของท่านพันเอกปิ่น มุทุกันต์ ว่าความถูก และความดี
ใครก็ตามปฏิบัติตนถูกต้องและดีงามก็ถือว่า ผู้นั้นมีธรรมะหรือปฏิบัติตามธรรมะแล้ว