ความเข้าใจพระธรรมเป็นสาระสำคัญที่สุดในชีวิต

คำกล่าวของท่านอาจารย์ สุจินต์ บริหารวนเขตต์


ในโอกาสเข้ารับรางวัลสตรีดีเด่นในพระพุทธศาสนา

ท่านประธานและท่านผู้มีเกียรติที่เคารพ

ดิฉันขอขอบคุณคณะกรรมการที่ได้มอบรางวัลสตรีดีเด่นในพระพุทธศาสนาแก่ดิฉัน
เนื่องในวันสตรีสากลขององค์การสหประชาชาติ ดิฉันขอถือโอกาสนี้กล่าวถึงสตรีและพระพุทธศาสนา

คนส่วนมากเมื่อคิดถึงพระพุทธศาสนาก็มักจะคิดถึงพระภิกษุ
แต่พระธรรมที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงนั้น
ผู้ที่ศึกษาและประพฤติปฏิบัติตามย่อมรู้แจ้งความจริงได้,
ฉะนั้นพุทธบริษัทจึงมี ๔ คือ ภิกษุ ภิกษุณี อุบาสก อุบาสิกา
ในสมัยที่พระสัมมาสัม พุทธเจ้ายังทรงดำรงพระชนม์ มีภิกษุณีจำนวนมาก และมีอุบาสิกาที่เป็นเลิศในทางต่าง ๆ กันหลายท่าน

ดิฉันขอยกตัวอย่างชีวิตของท่านอุบาสิกาวิสาขาและท่านอุบาสิกาขุชชุตตรา
ท่านวิสาขาเป็นธิดาของเศรษฐีผู้หนึ่ง เมื่อท่านมีอายุ ๗ ขวบ ท่านได้ฟังพระธรรมที่พระผู้มีพระภาคทรงแสดงแล้วได้บรรลุเป็นพระโสดาบัน ท่านได้แต่งงานและมีบุตรหลานเป็นจำนวนมาก และดำรงอยู่ในเพศฆราวาสตลอดชีวิต

ท่านอุบาสิกาวิสาขา ได้ไปเฝ้าพระผู้มีพระภาค ฟังพระธรรม และมีศรัทธาดูแลบำรุงพระภิกษุสงฆ์อยู่เป็นนิจ พระผู้มีพระภาคทรงยกย่องท่านว่า เป็นอุบาสิกาผู้เลิศกว่าอุบาสิกาทั้งหลายผู้ยินดียิ่งในการถวายทาน

ท่านอุบาสิกาขุชชุตตรา ก็เป็นอีกตัวอย่างหนึ่ง ของอุบาสิกา ผู้เป็นเลิศในพระพุทธ
ศาสนา ท่านเป็นทาสีของพระนางสามาวดี
วันหนึ่งท่านได้ฟังพระผู้มีพระภาคทรงแสดงธรรมและได้บรรลุเป็นพระโสดาบันบุคคล ท่านได้แสดงธรรมตามที่ได้ฟังจากพระผู้มีพระภาคแก่พระนางสามาวดีและหญิงบริวาร ๕๐๐ ท่านขุชชุตตราได้ดำเนินชีวิตในเพศฆราวาสตลอดชีวิต

พระผู้มีพระภาคทรงยกย่องท่านอุบาสิกาขุชชุตตรา เป็นผู้เลิศกว่าอุบาสิกาทั้งหลาย ผู้เป็นพหุสูต
ชีวิตของท่านอุบาสิกาวิสาขาและท่านอุบาสิกาขุชชุตตรา เป็นตัวอย่างของสตรีผู้เลิศในพระพุทธศาสนาอย่างแท้จริง เพราะฉะนั้น

ไม่ว่าหญิงหรือชายก็สามารถศึกษาและประพฤติปฏิบัติตามพระธรรมได้

พระนาม “อรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า” มาจากคำที่มีความหมายว่า“ผู้ทรงตรัสรู้ (รู้แจ้งอริยสัจจธรรม)”

พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงประจักษ์ความจริงของสภาพธรรม,

ความจริงของสภาพธรรมนั้นเป็นอริยสัจจธรรม เมื่อทรงตรัสรู้แล้วก็ได้ทรงแสดงธรรมแก่สัตว์โลกทั้งหลายตลอดพระชนม์ชีพเป็นเวลา ๔๕ ปี


ผู้ที่ไม่ได้ฟังพระธรรมก็ย่อมไม่เข้าใจความจริงของสภาพธรรม ที่ปรากฏในชีวิตประจำวัน จึงยึดถือทุกสิ่งทุกอย่างว่าเป็นตัวตน เป็นสัตว์ บุคคล


พระผู้มีพระภาคทรงแสดงหนทางอบรมเจริญปัญญาอย่างละเอียด
ทรงแสดงเหตุ และปัจจัยที่ทำให้การอบรมปัญญาเจริญขึ้น ซึ่งโดยย่อ
ก็คือ การฟังธรรมและเห็นประโยชน์ของการศึกษาธรรม

เมื่อปัจจัยทั้งสองนี้เกิดขึ้นบ่อย ๆ เนือง ๆ ปัญญาก็ย่อมอบรมเจริญขึ้นได้

การอบรมเจริญปัญญานั้นไม่จำกัดวัย การศึกษา อาชีพ ความเป็นอยู่ ความสามารถทางโลก สถานภาพ สุขภาพ บุคลิกภาพ หรือเพศแต่อย่างใด


ข้อความในสังยุตตนิกาย มหาวารวรรค นิพเพธิกปัญญาสูตร พระผู้มีพระภาค ตรัสว่า

ดูกรภิกษุทั้งหลาย ธรรม ๔ ประการนี้ อันบุคคลเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว ย่อมเป็นไป

เพื่อความเป็นผู้มีปัญญาเป็นเครื่องชำแรกกิเลส
ธรรม ๔ ประการ เป็นไฉน
คือ การคบสัตบุรุษ ๑
การฟังสัทธรรม ๑
การกระทำไว้ในใจโดยแยบคาย ๑
การปฏิบัติธรรมสมควรแก่ธรรม ๑

เราควรจะรู้จุดประสงค์ของการฟังธรรมว่า มิใช่เพื่อตนเอง มิใช่เพื่อลาภสักการะ ชื่อเสียง มิใช่เพื่อการยกย่องว่าเป็นคนฉลาดมีปัญญา
จุดประสงค์ที่แท้จริงนั้นเพื่อรู้จักตนเอง
รู้ความจริงว่ายังไม่เข้าใจธรรมตามความเป็นจริง
เช่น ไม่รู้ความจริงว่า สิ่งที่ปรากฏทางตาเป็นธรรมอย่างหนึ่ง และเสียงที่ปรากฏทางหูก็เป็นธรรมอีกอย่างหนึ่ง เป็นต้น

ความเข้าใจพระธรรม การอนุเคราะห์ผู้อื่นให้เข้าใจ และเห็นประโยชน์ของพระธรรมนั้นเป็นสาระสำคัญที่สุดในชีวิต

การสงเคราะห์ช่วยเหลือสังคมนั้นไม่มีวันจบสิ้น และไม่สามารถให้เกิดความสงบสุขได้ เมื่อไม่เข้าใจพระธรรม ความทุกข์ก็จะบรรเทาและหมดสิ้นไปไม่ได้

เพราะไม่รู้เหตุที่แท้จริงของปัญหาต่าง ๆ เหตุที่แท้จริงของปัญหาและความทุกข์ทั้งหลายนั้นก็คือ โลภะ โทสะ โมหะ


พระผู้มีพระภาคทรงตรัสรู้และทรงแสดงทุกขอริยสัจจะ ทุกขอริยสัจจะนั้นเป็นทุกข์ของสัตว์โลกทั้งปวง ไม่ใช่ว่าทุกข์ของชายก็อย่างหนึ่ง และทุกข์ของหญิงก็อีกอย่างหนึ่ง

เหตุที่ทำให้เกิดทุกข์ของสัตว์โลกนั้นคือ โลภะความอยาก ความติดข้องต้องการโลกที่ปรากฏทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย และทางใจ

พระผู้มีพระภาคทรงตรัสรู้ และทรงแสดงว่า

ตัณหาคือโลภะ ความติดข้องนั้น เป็นเหตุของทุกข์

พระองค์ทรงตรัสรู้เหตุของปัญหาทั้งหลายในโลก
จึงทรงแสดง หนทางที่จะพ้นจากปัญหาทั้งปวงได้ คือ ปัญญา ความเข้าใจความจริงของโลก ซึ่งจะทำให้โลกที่เราอาศัยอยู่นี้เป็นโลกที่สงบยิ่งขึ้น

ขอให้ทุกท่านสนใจศึกษาพระธรรมโดยละเอียดและถูกต้องยิ่งขึ้น

เพื่อโลกจะได้สงบสุขด้วยการประพฤติปฏิบัติตามพระธรรมที่พระผู้มีพระภาคได้ทรงแสดงไว้แล้ว.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------