เรื่องเด่น พระพุทธเจ้าเทศน์ถึงบุคคลสี่จำพวกและบัวสามเหล่า ไม่ใช่บัวสี่เหล่า

ถาม : ผมสงสัยบัว ๔ เหล่าที่พระพุทธเจ้าท่านแยกไว้ ประเภทที่ ๔ ปทปรมะที่มากไปด้วยบทบาท คือ ไม่ยอมรับฟังความเห็นคนอื่น แปลว่าสังโยชน์ข้อมานะทิฐิท่านมีมากใช่หรือเปล่าครับ ?
ตอบ : โปรดเข้าใจเสียใหม่ พระพุทธเจ้าเทศน์ถึงบุคคลสี่จำพวกและบัวสามเหล่า แต่กลับมีคนรู้ดีและเอาไปยำรวมกัน จนกลายเป็นบัวสี่เหล่า

บุคคลสี่จำพวก คือ
อุคฆติตัญญู เป็นผู้ที่ฟังข้อธรรมก็สามารถบรรลุมรรคผลได้เลย
วิปจิตตัญญู ฟังหัวข้อธรรมและได้รับการขยายความเล็กน้อย ก็สามารถเข้าถึงมรรคผลได้
เนยยะ เป็นผู้ที่ต้องปากเปียกปากแฉะ จ้ำจี้จ้ำไชอยู่เสมอ
ปทปรมะ เป็นบุคคลที่ไม่ยอมรับความคิดของคนอื่น ก็เลยไม่ได้ผลอะไร

คราวนี้ในเรื่องของบัว ท่านเปรียบไว้บัวสามเหล่า คือ
บัวพ้นน้ำ กระทบแสงแดดก็บานเลย
ประเภทที่สอง บัวปริ่มน้ำ พร้อมที่จะโผล่พ้นขึ้นมาบานในวันรุ่งขึ้น
ประเภทที่สาม บัวใต้น้ำ รอที่จะโผล่ขึ้นมาในวันต่อ ๆ ไป

ส่วนใหญ่แล้วเรามักจะเอาไปรวมกันเป็นบัวสี่เหล่า แต่ในพระไตรปิฎกมีแค่บัวสามเหล่า และบุคคลสี่เหล่า

ในส่วนของปทปรมะนั้นไม่ใช่แต่มากด้วยทิฐิมานะเฉย ๆ สักกายทิฐิยังเต็ม ๆ อีกด้วย ก็เลยทำให้ไม่ยอมรับคนอื่น คิดอยู่แต่ว่ากูดี กูแน่แล้ว

ถาม : แล้วบุคคลประเภทปทปรมะ ถ้าเขาต้องการเข้าถึงความเป็นพระอริยเจ้า ท่านเหล่านี้ต้องโดนทำให้หมดมานะทิฐิก่อนหรือเปล่าครับ ?
ตอบ : เป็นไปไม่ได้ ถ้าเป็นปทปรมะจริง ๆ ต้องรออีกหลายชาติ

พระครูวิลาศกาญจนธรรม, ดร.
เก็บตกจากบ้านเติมบุญ ต้นเดือนพฤษภาคม ๒๕๖๐
เว็บวัดท่าขนุน