เรื่องเด่น การปฏิบัติธรรมนั้น การสรุปเนื้อหาจากสิ่งที่เราได้ฟัง ได้เห็น ได้มีประสบการณ์ เป็นสิ่งที่สำคัญมาก

พระอาจารย์กล่าวว่า

"เมื่อวันที่ ๑ สิงหาคม ๒๕๖๐ ที่ผ่านมา มีการประชุมพระนวกะประจำปี ๒๕๖๐ ของคณะสงฆ์อำเภอทองผาภูมิ อาตมาก็เป็นพิธีกร มีหน้าที่เชิญวิทยากร ซึ่งส่วนใหญ่เป็นเจ้าคณะจังหวัด รองเจ้าคณะจังหวัด เจ้าคณะอำเภอ และรองเจ้าคณะอำเภอ ขึ้นไปบรรยาย หลังจากการบรรยายก็กล่าวสรุปเนื้อหาและขอบคุณผู้บรรยาย

ที่จะกล่าวถึงวันนี้ก็คือการสรุปเนื้อหา ส่วนใหญ่พอท่านบรรยายไปสักครึ่งชั่วโมง พระใหม่ก็ลืมไปแล้วว่าท่านเริ่มต้นด้วยเรื่องอะไร แล้วเนื้อหาหลักอยู่ตรงไหน ถ้าไม่สรุปเนื้อหาก็จะฟังแล้วผ่านหูไปเฉย ๆ พอเลิกการอบรม พระกลับมาที่วัด ช่วงทำวัตรค่ำอาตมาก็สอบถามว่า มีใครสรุปเนื้อหาแบบที่หลวงพ่อสรุปให้ฟังบ้าง ? ก็แทบจะไม่มี ส่วนที่มีก็บอกว่าสรุปได้ไม่ดีเท่า

ก็เลยบอกกับท่านว่า ในเรื่องของการปฏิบัติธรรมนั้น การสรุปเนื้อหาจากสิ่งที่เราได้ฟัง ได้เห็น ได้มีประสบการณ์ด้วยตัวเอง เป็นสิ่งที่สำคัญมาก ถ้าเราสรุปเนื้อหาไม่ได้ ก็เหมือนกับเราตีอวนหวังปลาทั้งทะเล ซึ่งไม่มีใครทำได้สำเร็จหรอก การจับปลาให้ได้แน่ ๆ นั้น ต้องเล็งจับตัวเดียว

ถ้าเราดูสารคดีเกี่ยวกับชีวิตสัตว์ในทุ่งหญ้าแอฟริกา จะเห็นว่าไม่ว่าจะเป็นสิงโต เสือดาว หรือเสือชีตาห์ก็ตาม เวลาล่าเหยื่อจะเล็งตัวเดียว ถึงเวลาวิ่งไล่ไป ไม่ว่าตัวอื่นจะอยู่ใกล้ขนาดไหนก็จะไม่เปลี่ยนใจ จะมุ่งไปยังเป้าที่ตัวเองเล็งไว้แต่แรกเสมอ"

"ในธัมมจักกัปปวัตนสูตร องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสถึงเนื้อหาว่า ทเวเม ภิกขะเว อันตา ปัพพะชิเตนะ นะ เสวิตัพพา ดูก่อน...ภิกษุทั้งหลาย ส่วนสุดสองอย่างนี้ ไม่ใช่สิ่งที่บรรพชิตพึงจะไปซ่องเสพเสวนาด้วย แล้วทรงตรัสยาวไปจนกระทั่งมาลงที่หนทางสายกลาง ก็คือมรรค ๘

เมื่อพระอัญญาโกณฑัญญะฟังจบ ในบาลีบอกว่า ธัมมะจักขุง อุทะปาทิ ดวงตาแห่งธรรมก็ปรากฏขึ้น ยังกิญจิ สะมุทะยะธัมมัง สัพพันตัง นิโรธะธัมมัง สิ่งทั้งหลายทั้งปวงเกิดแต่เหตุ ถ้าเหตุดับสิ่งนั้นก็ดับ ประโยคนี้ตั้งแต่ต้นมาจนปลาย พระพุทธเจ้าไม่ได้ตรัสเลยแม้แต่คำเดียว แต่เป็นสิ่งที่พระอัญญาโกณฑัญญะสรุปมาจากสิ่งที่พระพุทธเจ้าทรงเทศนา

ก็แปลว่า ถ้าพวกเราฟังธรรมแล้วขาดการสรุปเพื่อจับประเด็นเนื้อหาสำคัญ โอกาสที่เราจะออกทะเลจะมีมาก เพราะว่าหาเป้าไม่เจอ ถ้าเราไปดูในอนุพุทธประวัติ พระพุทธเจ้าตรัสกับพระมหากัสสปะเมื่อแรกพบว่า ดูก่อนกัสสปะ...เธอจงเข้าไปตั้งอยู่ในความเกรงใจในภิกษุ ทั้งที่เป็นผู้เก่า ผู้ปานกลาง และผู้ใหม่อย่างแรงกล้า ดูก่อนกัสสปะ...เมื่อเธอฟังธรรมจงเงี่ยหูฟัง แล้วตั้งใจพิจารณาในเนื้อความ ดูก่อนกัสสปะ...เธอจงอย่าละสติที่ไปในกาย

ทั้งสามข้อนี้ ในส่วนที่ว่ามาคือข้อที่สอง เมื่อฟังธรรมให้เงี่ยหูฟังและตั้งใจพิจารณาในเนื้อความนั้น สรุปว่าไปอบรมแล้วถ้าอาตมาไม่สรุปเนื้อหาให้ พระใหม่ก็แทบจะไม่ได้อะไรกันเลย"


พระครูวิลาศกาญจนธรรม, ดร.
เก็บตกจากบ้านเติมบุญ ต้นเดือนสิงหาคม ๒๕๖๐
เว็บวัดท่าขนุน